Araç Muayenesi Nedir?

Trafik güvenliği açısından araçların birtakım teknik koşullara uygun olup olmadıkları oldukça önemlidir. Araç muayenesi işlemi bu şartların var olup olmadığının tespit edilebilmesi için yapılır.

Araç muayenesi belli periyodlarda yapılması zorunlu olan bir işlemdir. (2918 Karayolları Trafik Kanunu, 34.madde) Eğer bir aracın muayene zamanı gelmiş fakat o araç için muayene yaptırılmamışsa para cezası yaptırımı mevcuttur (trafik cezasınının nasıl sorgulandığına şuradan bakın).  Ayrıca aracın trafikten men edilmesi söz konusudur. Trafikten men edilen araç en yakındaki muayene istasyonuna gönderilir. Araç muayenesinden yetkili olan tek kuruluş TÜVTÜRK’tür.

Neden Periyodik Olarak Araç Muayenesi Yaptırılmalıdır?

Araç muayenesi, yapılması zorunlu olan bir işlemdir. Yapılmadığı takdirde para cezası ve trafikten men gibi yaptırımları mevcuttur. Araç muayenesi araçların teknik açıdan yeterli olup olmadıklarının kontrol ve tespit edilmesi işlemi demektir. Teknik bakımdan yeterli olmayan araçlar yolcu ve trafik güvenliği bakımından risk teşkil ederler. Kullanılan her şeyin belli aralıklarla kontrol edilmesi büyük önem taşır. Hele ki trafikte seyreden araçların bakımları hem kişiler için hem de trafikteki diğer kişi ve canlıların yaşamı için çok önemlidir.

Bu nedenle araçların eksiksiz ve teknik bakımdan yeterli durumda olmaları gerekir. Araç muayenesi can güvenliği açısından gerekli olan teknik yeterliliğin elde edilmesini sağlar.

Her açıdan çok önemli

Can güvenliğinin yanı sıra maddi bakımdan fayda sağlamak açısından da araç muayenesi çok önemlidir. Düzenli aralıklarla yapılan muayeneler ortaya çıkan sorunların kısa sürede düzeltilmesinde etkin rol oynarlar. Aksi halde sorunlar kendini belli etmeden çok daha büyük kayıpların yaşanmasına neden olabilirler. Daha fazla para ödememek ve aracın ömrünü uzatabilmek için belli aralıklarda araç muayeneleri yapılmalıdır. Araç muayenesi aslında kişisel olan araçların muayenesi gibi görülse de tüm toplumu ilgilendiren bir işlemdir. Bu nedenle vatandaşlık görevleri arasında sayılabilir.

2020 Araç Muayene Ücreti Ne Kadar?

Araç muayene ücretlerinde 2020 yılı itibariyle değişikliğe gidilmiştir. Karayolu Taşıma Kanunu ile Karayolu Trafik Kanunu ve kapsamlarında yer alan yönetmeliklere göre belge, muayene ve ceza ücretleri yeniden belirlenmiştir.

2020 yılında araç muayene ücretlerinin en alt tutarı 174,64 TL, en yüksek tutarıysa 462, 56 TL olmuştur. 2020 araç muayene ücretleri aşağıdaki şekildedir:

• Araç muayenede otobüs, kamyon, tanker ve çekici ücretleri 462,56 TL’dir.
• Araç muayenede otomobil, minibüs, kamyonet, arazi taşıtı, özel amaçlı taşıt, römork ve yarı römork ücretleri 342,20 TL’dir.
• Araç muayenede traktör(römorklu-römorksuz), motorlu bisiklet ve motosiklet ücretleri 174,64 TL’dir.

Araç muayenesinde tüm ödemeler nakit olarak yapılır.

Araç Muayenesine Gitmeden Evvel Yapılması Gerekenler

Araç muayenesinde bilinmesi gereken belli başlı süreçler mevcuttur. Öncelikle muayeneye gitmeden önce yapılması gerekenler bilinmelidir. Muayene esnasında dikkat edilmesi gerekenler ve muayene değerlendirmesinde de bilinmesi gereken önemli noktalar mevcuttur. Araç muayenesi öncesinde yapılacak hazırlıkların başında randevu alınması gelir. Araç muayenesi yaptırmak için online olarak kolay bir şekilde randevu alınabilir.

Ayrıca aracın herhangi bir borcu olup olmadığının kontrol edilmesi gerekir. Çünkü trafik cezası ya da OGS cezası gibi borç durumu olana araçların muayeneleri başlatılmaz. O nedenle aracın borcunun olup olmadığına bakılmalıdır.

Araç muayenesinde önemli olan bir diğer ayrıntı egzoz gazı emisyon ölçümüdür. Eğer egzoz gazı emisyon ölçümü geçerli değilse o zaman araç muayenede ağır kusurlu olarak nitelendirilir. Egzoz gazı emisyon ölçümü için TÜVTÜRK sabit istasyonlarından faydalanılabilir. Egzoz gazı emisyon ölçümü için randevu alınmasına gerek yoktur. Yalnızca gezici istasyonlardan faydalanılmak istenirse TÜVTÜRK sitesinden gezici istasyon bilgilerine güncel olarak ulaşılabilir.

Araç Muayenesine Giderken Olması Gereken Belgeler

Araç muayenesinin yapılabilmesi için gerekli olan tüm belgelerin araç sahibinin yanında olması gereklidir. Belge kapsamları tüm araçlar için geçerlidir. Ayrıca gerekli olan her belgenin geçerlilik tarihi de muayene öncesinde mutlaka kontrol edilmelidir.  Gerekli olan belgeler:

• Ruhsat (Satış ve devir durumlarında "EK-44 Araç Tesciline İlişkin Geçici Belge")
• Trafik sigortası
• Aracı bir başkasının muayeneye getirmesinde yani vekalet durumunda istenen diğer belgeler
• LPG/CNG’li araçlarda tank üzerindeki etikette yer alan bilgilerin okunur olması gereklidir.

Genel belgeler dışında araç üzerinde tadilat yapılmışsa o araçlar için ek belgeler istenir. Bu belgeler TÜVTÜRK online sitesinden ya da iletişim kanallarından öğrenilebilir. Tüm belgeler asıl şekilde olmalıdır.

Araçta Olması Gereken Ekipmanların Kontrolü

Araç muayenesine gitmeden evvel araçta olması gereken ekipmanların kontrolü sağlanmalıdır. Bu ekipmanların detayları ve sayıları araçlara göre değişiklik gösterebilir. Güncel ekipman listesine TÜVTÜRK sitesinden erişilebilir. Genel olarak olması gereken ekipmanlar ilk yardım çantası, üçgen reflektör, yangın söndürme cihazı ve stepne şeklindedir.

Araç muayenesine gitmeden evvel yapılacaklar listesi oluşturulmasında ve bu listenin kontrol edilmesinde fayda vardır. Bu sayede hiçbir madde atlanmaz ve araç muayenesinde sorun yaşanmaz.

Araç Muayenesi Nasıl Yapılır?

Araç muayenesinden önce tüm hazırlıklar yapılır ve randevu gününde araç muayene istasyonuna götürülür. Burada dikkat edilmesi gereken belli başlı noktalar mevcuttur.

Araç istasyona gittiğinde kabul görevlisine teslim edilirken, aracın kilometre bilgisine bakılmalıdır. Araç muayene istasyonunda sıra gelmesi beklenirken gerekli belgeler ve ücret mutlaka hazırlanmalıdır. Hazırlıklar tamamlanınca müşteri kabuldeki görevlinin çağrısı beklenilmelidir. Müşteri kayıt işlemi tamamlanınca dış alanda teknisyenlerin kişileri çağırmaları beklenir. Sonrasında araç muayeneye girer ve yönetmelikte belirtilen aksamların kontrolü sağlanır. Araç muayenesinde kontrol edilenler şu şekildedir:

• Fren sistemi
• Direksiyon sistemi ve direksiyon
• Elektrik teçhizatı
• Lambalar, yansıtıcılar ve aydınlatma sistemi
• Görüş özellikleri
• Lastikler
• Dingiller (tekerlekler)
• Süspansiyon
• Şase
• Zorunlu ekipman
• Gürültü kirliliği seviye kontrolü
• Yük taşıyan araçlarda ilave kontrollerin yapılması

Gerekli kontrolleri yapılan araç teslim alınır. Aracın teslim alınması esnasında sonuç raporu çok dikkatli dinlenilmelidir. Geri verilen tüm evraklar kontrol edilmeli ve o şekilde teslim alınmalıdır.

Muayenenin Değerlendirilmesi

Araç muayenesi tamamlandığında muayene raporu ve aracın kendisi teknisyenden teslim alınır. Muayene sonrasında raporda dört farklı sonuçtan birisi yer alır. Muayene sonuçları aşağıdaki şekillerde olabilir:

• KUSURSUZ: Araç muayenesi sonrasında kusursuz sonucu varsa o zaman muayene raporu onaylanır ve aracın bir sonraki muayene tarihi belirlenir. Kusursuz sonuç demek araçla ilgili herhangi bir eksikliğin söz konusu olmaması demektir. Araç trafiğe çıkabilir. Muayene raporu bir sonraki tarihte yapılacak olan muayeneye kadar saklanmalıdır.
• HAFİFİ KUSURLU: Hafif kusurlu sonucuna sahip olan araçların da muayene raporları onaylanır ve bu araçların da bir sonraki muayene tarihleri belirlenir. Yapılan muayenede bir eksiklik bulunmuştur ancak bu eksiklik aracın tekrar muayene edilmesini gerekli kılacak bir eksiklik değildir.
• AĞIR KUSURLU: Araç muayenesi sonucunda aracın tamir gerektirecek kadar eksikliklerinin olduğu anlamına gelir. Muayene raporuna ‘’geçici kusurlu’’ etiketi yapıştırılır ve muayene raporunda onay olmaz. Yani bu sonuca sahip araçların tekrardan muayeneye girmeleri gerekir. Bir ay içinde yapılan ikinci muayene ücretsizdir. Ancak yapılan ikinci muayenede eksiklikler giderilmemişse ya da bir aylık zaman süresince ikinci muayeneye gelinmemişse o zaman tam muayene ücreti alınır. Araç eksiklikleri giderilmediği takdirde muayene asla tamamlanmaz.
• EMNİYETSİZ: Bu sonuca sahip araç can, mal ve trafik emniyeti bakımından risk oluşturacak bir araçtır. Oldukça ağır eksiklikleri ve kusurları mevcuttur. Bu sonuca sahip araçların durumları en yakındaki trafik zabıtasına bildirilir. Rapor aracın emniyetsiz olduğu şeklinde düzenlenir.

Araç muayene sonuçlarında ağır kusurlu ya da emniyetsiz ifadeleri yer alan araçlar trafiğe çıkamazlar. Bu araçlar en kısa sürede eksikliklerini tamamlamalıdırlar.

Araç Muayenesi Ne Kadar Sürede Yenilenir?

Araç muayenelerinin yapılma süreleri araç türüne göre değişiklik gösterir. Ayrıca araçla ilgili muayene engel bir durum varsa araç muayenesi yapılamaz. Bununla birlikte araç muayenelerinin süreleri belirlenmiştir. Kaza gibi özel durumlarda farklı uygulamalar söz konusu olmakla birlikte genel olarak periyodik zamanlar aşağıdaki şekildedir:

• Hususi veya resmi otomobiller ve her türden römorklarının periyodik araç muayene zamanları her iki yılda bir şeklindedir. (İlk üç yaş sonrasında)
• Lastik tekerlekli traktörler her üç senede bir şeklindedir. (İlk üç yaş sonrasında)
• Diğer motorlu araçlarda (ticari araçlar da dahil) ve her türlü römorklarında her sene muayene şeklindedir. (İlk bir yaş sonrasında)
• İki ya da üç tekerlekli araçlarda ve her türlü römorklarında her iki senede bir şeklindedir. (İlk üç yaş sonrasında)

Cam Filmi Araç Muayeneden Geçer Mi?

Periyodik olarak yapılan araç muayenelerinde cam filmi detayı hafif kusur olarak değerlendirilir. Araçların başka tür bir ağır kusuru var olmadığı sürece araç muayeneleri onaylanır. Yani araç muayenesinin yapılmasına cam filmi engel değildir.

Araç Muayenesine Engel Olan Detaylar Nelerdir?

Araç muayenesine engel doğuracak bir durum tespitinde araç muayenesi yapılmaz. Araç muayenesine engel durumların başında istenen zorunlu belgelerin ibraz edilmemesi gelir. Bunun dışında tehlike doğuracak kadar yakıt veya gaz kaçağı tespit edilirse muayene işlemi yapılamaz. Aracın yüksekliğinin de yönetmelik kapsamında uygunluk taşıması gerekir. Muayene istasyonunun tavanına değebilecek bir aracın muayenesi yapılamaz. Araç muayenesi alanına gelse de farklı sebeplerden dolayı çalışmayan araçların da muayenesi gerçekleştirilemez. Araç muayenesine engel taşıyan araçların arasında tehlikeli madde taşıyan araçlar da girer. Kısmen veya tamamen tehlikeli maddeyle dolu olan araçlar muayene işlemine giremezler.

Plakada Var Olan Vida Muayeneden Geçer Mi?

Araç muayene kapsamında plaka detayları yönetmeliğe göre düzenlenmiştir. Plakalar yönetmeliğe göre düzenlenmiş ve araca monte edilmiş olmalıdırlar.

İlgili yönetmelik kapsamındaki tarif ve görsele uymayan plakalar ağır kusurlu sonuç açığa çıkartırlar ve bu plakaların değiştirilmeleri gerekir. Plakada var olan rakamların ve harflerin okunmalarını engelleyecek şekilde vida olan plakalar ağır kusur olarak değerlendirilirler. Harf ve rakam üzerinde herhangi bir vida, boya ya da yansıtıcı olmamasına dikkat edilmelidir.

Sözün Özü; Araç muayenesi can ve mal güvenliğiniz için çok önemlidir ve belirli periyotlarla ihmal edilmeden yapılmalıdır. Ayrıca aracınızı satmaya karar verdiğinizde ekspertiz raporuna araç değerinizi düşürebilecek sonuçların yansımasını istemezsiniz öyle değil mi? Zira düzenli muayene yaptırmayan araçların alım-satımlarda değerleri düşmektedir.

Mezitli Oto Ekspertiz Ailesi olarak kazasız ve sağlıklı günler dileriz.